Rozdział o… Woli… – "Czucie i Wiara"

Rozdział siedemnasty (fragmenty)

Wola, czyli… Pod znakiem trzech powstań

(…) – To… przepraszam – Lucyna wyszła z kancelarii. I pewnie nigdy w życiu więcej nie szukałaby Hieronima Nieszkowskiego, gdyby nie przypadkowe spotkanie z nami. Siedzieliśmy w dziale czasopism Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Ślęczeliśmy nad jedną z tajemnic, których rozwiązanie nam zlecono. To wtedy usłyszeliśmy, gdy półgłosem opowiadała jednej z bibliotekarek historię o staroświeckim panu, którego zawsze spotykała na cmentarzu kalwińskim, a który teraz przestał tam przychodzić. Podała jego imię i nazwisko. Hieronim Nieszkowski. W naszej kancelarii jesteśmy przecież zdania, że życiem nie rządzą przypadki. To też nie mógł być przypadek. Akurat dla potrzeb wyjaśnienia pewnej zagadki przeglądaliśmy gazety warszawskie z 1922 roku. Jedną z nich mieliśmy otwartą na stronie, na której był następujący nekrolog:

Ś. † P.
Hieronim Kościesza-Nieszkowski
obywatel ziemski, weteran 1863 r.
zmarł dnia 4 marca 1922 r., przeżywszy lat 88
Wyprowadzenie zwłok z mieszkania przy ul. Hożej Nr. 28
na cmentarz ewangelicko-reformowany nastąpi we wtorek,
DN 7-ego bm, o godz. 2-ej po poł.
na które zaprasza krewnych, kolegów i życzliwych
pozostała w głębokim smutku
żona.

Podeszliśmy do pani Lucyny. Przedstawiliśmy się. Przeprosiliśmy, że byliśmy mimowolnymi świadkami jej rozmowy, ale chcemy jej coś pokazać. Gdy ujrzała nekrolog, oczy kobiety zrobiły się okrągłe ze zdumienia.
– Ale… to niemożliwe – powiedziała.
– Proszę pani – pospieszyliśmy z wyjaśnieniem. – Wie pani, że „są rzeczy na niebie i ziemi, o których nie śniło się nawet filozofom”.
– Ale ja nie mogę tego zrozumieć? Myślą panowie, że to naprawę on? Że ten mój Hieronim to duch? Niemożliwe! Jak to panowie udowodnią? (…)